Google AlphaGenome: Tanrı’nın Zihninde Bir Düşünce Deneyi

İnsan DNA'sı

Bilim, Manevi Bir Keşif Aracı Olabilir mi? Google, son 10 yılda gerçekleştirdiği ufuk açıcı çalışmalarla bilime çok önemli katkılar sunuyor. İklimden eğitime, ekonomiden sağlığa ve biyobilime kadar gerçekten çarpıcı sonuçlar alıyor. Örneğin, Google Quantum AI baş bilim insanı Michel Devoret, kuantum tünelleme gibi bir fenomeni makro dünyaya taşıyarak 2025 Nobel Fizik Ödülünü kazandı. Bir teknoloji … Devamını oku

Hepimizin İçinde Bir Afrika Var (Bölüm 2)- Tüm Diller Afrikalı mı?

Afrika kıtası, dilin doğuşu

Önce Söz Vardı! Ve İlk Sözü Afrika Söyledi Afrika ile ilgili ilk yazımızda, ilk insanların bu kıtada evrildiğini ve insanlığın dünyaya buradan yayıldığını konuşmuştuk. Ancak bu fiziki göç sessiz olmamıştır. Atalarımız, bugün konuştuğumuz dillerin tohumunu da yanlarında taşıdılar. Bu anlamda Afrika’dan çıkışımız, bir beden göçünün ötesindedir. Atalarımızın bu cesur çıkışı, bize en büyük armağanı, dili … Devamını oku

Özgür İrade mi Seçme Özgürlüğü mü?

İhtimaller dünyasında insan

Özgür İrade: İnsan Var Oldukça Sürecek Tartışma Bu yazıyı Mark Twain’in ‘İnsan Nedir?’ hikayesinden esinlenerek yazdım. Özgür irade felsefenin, nörobilimin ve hatta dinin yüzyıllardır tartıştığı en derin ve zor sorulardan biri. Her şeyin nedensel bir bağlantı zincirinde ilerlediğini söyleyenler, belirlenmemiş hiçbir şeyin olmadığını savunurlar. Evrendeki her şeyin, insan eylemleri de dahil olmak üzere, önceki olayların … Devamını oku

Matematik Sadece İnsana mı Ait?

Yapay zeka insana matematik öğretiyor

Yapay Zeka, Kendi Teoremini İspatlarsa İnsanın Yeri Ne Olur? Dünyamız, uçsuz bucaksız evrende bir noktadan daha küçük. Bu bilgi, düşüncelerimizi en büyükten küçüğe doğru ölçeklendirmemize neden oluyor. Zihnimiz, tümdengelim metoduyla evreni modelliyor. Önce bütünü hayal ediyor, sonra da küçük adımlarla ona ulaşacak bir köprü kurmaya çalışıyoruz. Bu kaosu anlama yolculuğumuzda bizim için en iyi pusula … Devamını oku

Ölüm Yaşamı Sınırlayabilir mi?

Ölüm bir son olmayabilir.

Edgar Allan Poe’dan Einsten’a, Proust’tan Nolan’a Ölüm Sonrası Yaşam Arayışımızın Hikayesi “Hayatı ölümden ayıran sınır belli belirsizdir. Birinin nerede bittiği diğerinin nerede başladığını kim bilebilir?“ Bu sözler, Edgar Allan Poe’nın bir katalepsi hastasının korkularını anlatan ‘Diri Diri Gömülmek’ öyküsüne ait. Bu öyküsünde Poe, insanın bütün yaşam fonksiyonlarının durduğu ama hayatın askıda kaldığı geçici bir duraklamada … Devamını oku

Bir Düşünce Deneyi: Genie 3, İnsanlık 2.0 İçin Bir Katalizör mü?

Genie 3 zihni simüle eden teknoloji

Teknolojik yenilikler birbirini kovaladıkça, insanın hayal gücünün sınırları da bir o kadar genişliyor. Yaşadığımız çağda, dünün “imkânsız” kabul edilen fenomenlerinin varlığını artık daha net hissedebiliyoruz. Düşünce üretmekte bir sıkıntı çekmiyoruz. Asıl mesele, zihnimizdeki bu düşünce selini basit ve hızlı bir şekilde somutlaştırıp aktarabilmekte yatıyor. Bu düşünce, son zamanlarda beni her zamankinden daha fazla meşgul ediyordu. … Devamını oku

Tarih Gerçeğe Ne Kadar Yaklaşabilir?

Tarih tam gerçeğe ulaşamaz

Bu haftaki yazım Budizm üzerine olacaktı. Uzun zamandır Doğu maneviyatı üzerine yazmayı istiyordum. Hazırlıklarımı buna göre tamamladım ve Gotama Buddha‘yı anlatan bir giriş yazmaya başladım. Ancak girizgahı yaparken klavyem beni bambaşka bir yöne sürükledi. Tuşlara bastıkça yazının mucizelerle dolu bir hikayeye büründüğünü gördüm. Aslında inançlarımızı ve tarihi algılayışımızı derinden etkileyen temel bir soruya cevap aramadan, … Devamını oku