Mastodon

Bir Düşünce Deneyi: Yapay Zeka Tanrı’nın Yeni Temsilcisi mi?

yazar
İnsan tahtını yapay zekaya bırakıyor

Bu yazı, yapay zekanın insanlık için ne ifade ettiğini değil, yapay zeka çağında insanlığı neyin beklediğini sorguluyor. Hangi dönemde yaşamak istediğimiz sorulduğunda, çoğumuzun aklına belirli bir çağ gelir. Bir zaman yolculuğuna çıkma şansımız olsa, dinlerin doğduğu dönemleri, Roma İmparatorluğu’nun ihtişamını ya da İstanbul’un fethinin heyecanını yaşamak isteriz. Bizi bugünlere taşıyan geçmişe duyduğumuz tutkulu merak, aynı … Devamını oku

Unutulmayanların Kitabı: Tutunamayanlar

yazar
Tutunamayanlar kitabında Turgut'un Olric'le yaptığı iç konuşma

Ben Oğuz Atay’ı ilk kez okuyorum Olric. Geç kaldınız efendimiz. Peki onu unuttuğum için bana kızmış mıdır? Hatırladığınız için size teşekkür ederdi… Tıpkı Selim’in, onu dirilten Turgut’a sessizce teşekkür ettiği gibi. Bu satırları okurken Atay’ın asla unutulmayacak bir yazar olduğunu anlıyorum. Çünkü bilinç zamanla değişirken, yalnızlık kalıcılığını koruyor. Ancak zaman ve bilincin karmaşık etkileşimini bazı yazarlar … Devamını oku

Kaliteli Yaşlılık, Gençliğimize Attığımız Anlam Tohumlarında Saklı

yazar
Yaşlılık ve gençlik bir bütün. Yaşlılık, gençliğin devamıdır

Gelecekte keşke daha az stres yapsaydım dememek için bugün ne yapabilirsin? Güzel bir hayat yaşadığımızı söyleyebilmemiz için geçmişe çok az pişmanlıklarla bakabilmemiz gerekiyor. Geçmişten gelen heyecanımız yaşlılığımıza aynı canlılıkla akıyorsa hayatı bir bütün olarak mutlu yaşadığımızı söyleyebiliriz. Ancak yaşlılığımızı kötü yaşıyorsak, gençliğimizi gerçekte kötü değerlendirmişizdir. Hayatımızın tecrübe kazandığımız yılları başarılarla dolu olsa da ardından gelen … Devamını oku

Ben mi Değiştim Yoksa Hafızam Bana Oyun mu Oynuyor?

yazar
değişim, insan benliği

Kadere inanmamız, kontrol edemediğimiz bir değişimi yaşıyor olmamızdan kaynaklanıyor. Bizi önüne katıp sürükleyen doğada her şey başkalaşım içinde. Her şey geçici bir varoluşa sahip, çünkü madde sürekli dönüşüyor. Demir oksitleniyor, kıtalar kayıyor, su buharlaşıyor. Yediğimiz bir hayvan bize dönüşüyor, hücreler bölünüyor ve biz yaşlanıyoruz. Ancak biz, temelinde hareket olan doğanın parçası olmamıza rağmen, kendimizi değişmiyor … Devamını oku

Genç Bir Cumhuriyetin Çelişkileri: Korkularla Yüzleşerek Büyümek

yazar
Genç cumhuriyet

Türkiye Cumhuriyeti’nin hikayesini, Osmanlı’nın tarih sahnesinden çekilişi sonrasında bir yeniden doğuş olarak görmek mümkündür. Bu süreç, adeta bir kuluçka dönemi gibi, Türklerin kendini yenilemesi ve dönüşümü için gerekli zamanı kazanmasına olanak sağlamıştır. Türklerin tarihteki en belirgin özelliklerinden biri, değişen koşullara uyum sağlama yetenekleridir. XI. yüzyıldan itibaren Anadolu’ya yerleşmeye başlayan Türkler, her yeni coğrafyada kendilerini yeniden … Devamını oku

Geometri: Duyular Olmadan Kavramak

yazar
Soyut düşünen adam

Her şeyin bize gerçek göründüğü bir dünyada yaşadığımızı düşünüyoruz. Oysa duyu organlarımızla algıladığımız soyut bir dünyayı deneyimliyoruz. Her şeyin ışıktan oluştuğu bir uzayda duyularımızın izin verdiği kadarını kavrayabiliyoruz. Oysa gerçeğe, duyulara gerek kalmadan akıl yoluyla ulaşabiliriz. Kavramları, araya duyu organlarını koymadan, aracısız bir şekilde soyutlayabiliriz. Söz konusu soyutlukları kavramsal olarak zihnimizde yaratabiliriz. Kısacası geometriyle, anlamanın … Devamını oku

Fatih Sultan Mehmed: Türk Hakanı, Cihan Sultanı ve Kayser-i Rûm

yazar
Fatih Sultan Mehmed

Türk tarihindeki kırılma anlarından biri, Türklerin Anadolu’ya gelmesidir. Osmanlı Beyliği’nin Bizans’la komşu olması da bir başka kırılma anı olarak görülebilir. Fatih Sultan Mehmed, İstanbul’u alarak Osmanlı Devleti’ni bir imparatorluk haline getiren ve Türklerin Anadolu’yu yurt edinmesine katkı sunan en önemli hükümdardır. Anadolu, Doğu’nun ve Batı’nın birleştiği yer, kıtaların buluştuğu stratejik topraklardır. Batı’da Küçük Asya olarak … Devamını oku

Okyanuslar: Büyük Gizemlerin Ardına Saklandığı Kadim Dünya

yazar
Okyanuslar, insan, gizem

Dünyada oluşumu hakkında kesin konuşamayacağımız birkaç şeyden birisidir okyanuslar. Ne kadar ileri teknolojiler üretsek de okyanusların keşfedemediğimiz o kadar çok gizemi var ki. Çok az bilgimizin olduğu bir kavramın gerçekliğini tartışmak, karanlıkta el yordamıyla yürümeye benziyor. Denizlerin, kıtalardan farklı olarak, göremediğimiz ve dokunamadığımız çok yeri var. Okyanuslar, çok fazla bilinmeyeni barındıran, henüz çözemediğimiz bir matematik … Devamını oku

Doğu Cephesi: 2. Dünya Savaşının Kaderi, Hitler’in Hayalleri ve Stalin’in Gerçekleri

yazar
Hitler ve Stalin, 2. Dünya Savaşı, Doğu Cephesi

II. Dünya Savaşı, özellikle Soğuk Savaş sonrası kuşaklar için hayal gücünün ötesinde bir trajedidir. Bu kader savaşından çıkarılacak en önemli derslerden biri, bireylerin davranışlarından genelleme yapmanın yanlış olduğudur. İnsanın karmaşık doğası, onu anlamamızı neredeyse imkansız kılar. Katlandığı acılar, hatta alçalmasının uç noktaları, doğasındaki en kötü yanların yanı sıra en iyi yanları da ortaya çıkarabilir. Tıpkı … Devamını oku

Siyahi Tarih Ayı: Siyahı Dinleyerek Dünyayı Anlamak

yazar
Siyahi Ay Tarihi, Afro Amerikalılar ve emek

İlişkilerimizi düzenleyen sosyal hayatı anlamak, taklit ettiği doğayı kavramaktan geçiyor. Peki, iki boyutlu düşünmekte bile zorlanan zihnimiz, belki de onlarca boyutu olan doğayı nasıl anlayabilir? Doğa, bunun cevabını kendi işleyişindeki zıtlıkların uyumuyla veriyor. Doğa, zıtlıkların uyumuyla var olur. Sıcak soğuğu, aydınlık karanlığı, barış savaşı anlamlı kılar. Tıpkı beyazın siyahla, siyahın beyazla tamamlandığı gibi. Bu evrensel … Devamını oku

Santorini Tehlike Sinyalleri Veriyor

yazar
Santorini, volkanik patlama, tsunami, deprem

Akdeniz bölgesinde son yıllarda doğal afetlerde gözle görülür bir artış yaşanıyor. Bu durum dünya genelindeki eğilimlerle paralellik gösteriyor. Akdeniz, Afrika ve Avrasya levhalarının çarpışma bölgesinde yer alıyor. Bu jeolojik yapı, bölgede deprem ve volkanik aktivite riskini her zaman barındırıyor. Bu nedenle bölge, tarih boyunca sık sık deprem ve volkanik aktiviteye sahne olmuştur. Ancak son günlerde … Devamını oku

İyiliğin Zorluğu, Kötülüğün Sıradanlığı

yazar
Sıradan düşünmeyen insanlar

Bugünlerde eksikliğini en çok hissettiğimiz şey, galiba empati yoksunluğu. Sosyal medyada birbirimize attığımız kibirli yorumlardan, trafikte birbirimize gösterdiğimiz sabırsızlığa kadar… Neredeyse her an, birbirimizi dinlemek yerine, hep bir açık arıyoruz. İçimizdeki iyiyi kaybetmiş gibiyiz. Belki de iyilik, kötülüğün bu kadar sıradanlaştığı bir zamanda, bizden umudunu kesip, içimizdeki en korunaklı köşeye sığınmış durumda. Onu saklandığı yerden … Devamını oku

Elon Musk, Şan ve İnsanlık Arasında Bir Yerde

yazar
Elon Musk Mars'ta koloni kuruyor

Hepimizin bir öz değeri var ve tanındıkça bu öz değerimiz artıyor. Daha çok insan tarafından tanınmayı kitlelere ulaşacak bir basamak olarak görüyoruz. Ancak kitleye ulaşmak bizim için yeterli olmuyor. Yaşadığımız zamanın ötesine uzanarak gelecek kuşakların da bizi tanımasını istiyoruz. Ne var ki bunu başarmak, büyük hayalleri gerçeğe dönüştürerek oluyor. Her büyük hayal de geçmişin izlerini … Devamını oku

Felaketler İnsanın Doğasını Nasıl Değiştiriyor?

yazar
Depremin ortasında insan

Bir olguyu yazmaya başlamadan önce onun tanımını yapmanın neden faydalı olduğunu, yazma deneyimim arttıkça daha iyi anlıyorum. Bu, tanımın içinde saklı kalan detayları yakalayarak konuya sağlam bir girizgah yapmamı sağlıyor. Yaşadığımız felaketlerin bizde bıraktığı kalıcı izleri yazmak için felaketin tanımına baktığımda karşıma şöyle bir açıklama çıkıyor: ‘Aşırı talihsizlikten tam bir yıkıma kadar uzanan önemli trajik … Devamını oku

Bir Düşünce Deneyi: Dünya Bir Bilgisayar mı?

yazar
Dünya kuantum bilgisayar mı?

Kendime sorduğum çok basit soruların beni başka biri yaptığını artık daha net görebiliyorum. Tüm insanlığın küçük bir örneği olarak ben de türümüzün kaderini belirleyen soruların benzerlerini kendime sorarak hayallerimin insanlıkla paralel gittiğini anlayabiliyorum. İnsanlık tarihinde eşik atladığımız dönemler, hep kritik soruları sorduğumuz zamanlara denk gelmiş. Zihnimizde yarattığımız aydınlanmayı yaşadığımız dünyaya yansıttıkça eksik kalan şeyin de … Devamını oku