Mastodon

Moby Dick: Hakikat Doğaya Uyumda mı, Tanrı’ya İsyanda mı?

yazar
Moby Dick ve Kaptan Ahab'ın savaşı. Parsi, beyaz balinaya yapışmış, Ahab'a kılavuzluk ediyor.

“Kötü bir kitap yazdım ve kendimi kuzu kadar lekesiz hissediyorum” Herman Melville, Nathaniel Hawthorne’ a mektubundan; 17 Kasım 1851 İnançlarımız, doğayı algılayışımızda merkezi bir rol oynar. Çevremizdeki nesnelere anlam yüklerken, dinlediğimiz hikâyeleri yorumlarken, zihnimiz onları kaçınılmaz olarak inancımızın süzgecinden geçirir. Bu durum, gerçekliği kendi imgelerimizle örtüşecek şekilde bükmemize yol açar.  Örneğin Herman Melville’in Moby Dick … Devamını oku

Gotama Buddha’nın 2500 Yıllık Işığı, Bugün Bize Ne Söylüyor?

yazar
Gotama Buddha, aydınlanmaya ulaşırken

“Bütün bileşik şeyler çürümeye mahkûmdur. Ciddiyetle çabalayın.” Buddha Tarihi gerçek ile efsaneyi birbirinden ayırmak gerekir. Her din, mucizeleri temel alsa da özünde gerçek bir kişi ve yaşanmışlıklar etrafında oluşur. Ancak efsanelerin arkasındaki gerçeğe ulaşmak zordur. Bir altın madeninin içinde çamur ve sudan başka birşey olmasa da gerçek o çamurun altındadır. Ona ulaşmanın zor olması, bu … Devamını oku

Tarih Gerçeğe Ne Kadar Yaklaşabilir?

yazar
Tarih tam gerçeğe ulaşamaz

Bu haftaki yazım Budizm üzerine olacaktı. Uzun zamandır Doğu maneviyatı üzerine yazmayı istiyordum. Hazırlıklarımı buna göre tamamladım ve Gotama Buddha‘yı anlatan bir giriş yazmaya başladım. Ancak girizgahı yaparken klavyem beni bambaşka bir yöne sürükledi. Tuşlara bastıkça yazının mucizelerle dolu bir hikayeye büründüğünü gördüm. Aslında inançlarımızı ve tarihi algılayışımızı derinden etkileyen temel bir soruya cevap aramadan, … Devamını oku

İsrail’in Kadim Stratejisi, Kral Davut’un Sapanı, Barışı da Getirir mi?

yazar
Kral Davut'un sapanı, en ileri teknoloji silahlardan daha etkili olabilir.

Hayat, hepimiz için sevinçler, hüzünler, kayıplar ve mücadelelerden oluşan bir döngü içinde yaşanır. Bu kısa ömrün içinde edindiğimiz her tecrübe, kişisel bilincimizi şekillendirir. Ancak bu, tek başına bize ait bir bilinç değildir. Yaşadığımız coğrafyanın ve atalarımızın bize bıraktığı ortak hafızanın bir devamıdır. Yarattığımız öznel bilinç, mensubu olduğumuz milletin ortak ruhunu ve tarihini zenginleştiren bireysel bir … Devamını oku

Arama: Evrenle Yaptığımız En Saf Diyalog

yazar
Arama çubuğu, aramanın evrimi

Geliştirdiğimiz teknolojiler sadece konforumuzu artırmıyor, bizi nasıl bir geleceğin beklediğini gösteren ipuçlarını da veriyor. Geleceği belirginleştirmek, bu ipuçlarının geldiği kökleri daha iyi kavrayabilmemize bağlı. İşin doğrusu, kırılma anları yaşadığımız bu zamanları anlamak, insanlık tarihinin bir muhasebesini yapmadan başarabileceğimiz bir şey değil. Gerçekten de olağanüstü bir dönemden geçiyoruz. Bugün ulaştığımız son teknolojiler, insanlığın bilinmezliklerle dolu zamanlarda … Devamını oku

Kütleçekimi: Evrenin Görünmez Mimarı ve Karadeliklerin Sırrı

yazar
Kütleçekimi ve karadelikler

Evrende her şey düşme eğilimindedir. Bu eğilimin sebebi olan kütleçekiminin aynı zamanda zarif bir dengeleyici tarafı da vardır. Onu, sadece ayaklarımızı yere bastıran bir kuvvet olarak düşünmek yanlış olur. Kütleçekimi aynı zamanda galaksileri birleştiren, hissettiğimiz ama göremediğimiz evrensel bir güçtür. Yıldızların doğumundan gezegenlerin dansına kadar her şeyin mimarıdır. Belki de en büyük mucizesi, varlığımızı borçlu … Devamını oku

Teknolojik Eşitsizlik, Yeni Bir Kavimler Göçü Yaratır mı?

yazar
Modern kavimler göçü

Bugün dünyada derin bir gelir adaletsizliği yaşanıyor. Dünya’nın çehresini değiştiren teknolojik ve endüstriyel devrimler, genel refah ve verimliliği artırsa da, bu sadece belirli bölgelerde yoğunlaşıyor. Özellikle kuzey ve güney yarımküreler arasındaki uçurum, refah getirdiği iddia edilen bu devrimlerle daha da derinleşiyor. Dünya zenginliğinden alacağınız pay, yeteneklerinizden ve eğitiminizden ziyade, büyük ölçüde yaşadığınız ülkeye göre değişiyor. … Devamını oku

Milli Yapay Zeka Bir Ülkenin Bağımsızlığını Garanti Eder mi?

yazar
Milli Yapay Zeka bağımsızlığı sağlar mı?

Yapay zeka, bir ülkenin refahını ve anlam dünyasını genişlettiği kadar güvenliğinin başladığı sınırları da ileriye taşıyor. Ülkeler, güvenliklerini tamamen YZ’nin merkezde olduğu yeni bir konsepte göre uyarlıyorlar. Bu konsepte göre güvenlik, fiziki sınırlar önemli olmakla birlikte insanın zihnindekini korumaktan başlıyor. İşin doğrusu eşsiz birer veri olan her bireyin ürettiği değer, stratejik sınır hattı haline geliyor. … Devamını oku

Emojiler: Yeni Alfabenin Habercileri

yazar
Emojiler, yeni alfabe

Gelişen teknoloji, yaşamı her boyutuyla yeni bir düzleme taşıyor. Tıpkı yakıtını tüketen yıldızın bir süpernovayla evrene saçılması ve yeni hayatlara zemin hazırlaması gibi, 21. yüzyıla girerken yaşadığımız dijital patlama da insanlığa yeni bir hayat vadediyor. Teknolojinin bu baş döndürücü hızı, beraberinde yeni kavramlar, değerler ve iletişim biçimleri getiriyor. İnsanlık, artık bu değişimi yalnız yaşamıyor; yapay zekâyla kurduğu ortaklık sayesinde kendi dijital hikâyesini yazıyor. … Devamını oku

Bir Düşünce Deneyi: Yapay Zeka Tanrı’nın Yeni Temsilcisi mi?

yazar
İnsan tahtını yapay zekaya bırakıyor

Bu yazı, yapay zekanın insanlık için ne ifade ettiğini değil, yapay zeka çağında insanlığı neyin beklediğini sorguluyor. Hangi dönemde yaşamak istediğimiz sorulduğunda, çoğumuzun aklına belirli bir çağ gelir. Bir zaman yolculuğuna çıkma şansımız olsa, dinlerin doğduğu dönemleri, Roma İmparatorluğu’nun ihtişamını ya da İstanbul’un fethinin heyecanını yaşamak isteriz. Bizi bugünlere taşıyan geçmişe duyduğumuz tutkulu merak, aynı … Devamını oku

Unutulmayanların Kitabı: Tutunamayanlar

yazar
Tutunamayanlar kitabında Turgut'un Olric'le yaptığı iç konuşma

Ben Oğuz Atay’ı ilk kez okuyorum Olric. Geç kaldınız efendimiz. Peki onu unuttuğum için bana kızmış mıdır? Hatırladığınız için size teşekkür ederdi… Tıpkı Selim’in, onu dirilten Turgut’a sessizce teşekkür ettiği gibi. Bu satırları okurken Atay’ın asla unutulmayacak bir yazar olduğunu anlıyorum. Çünkü bilinç zamanla değişirken, yalnızlık kalıcılığını koruyor. Ancak zaman ve bilincin karmaşık etkileşimini bazı yazarlar … Devamını oku

Kaliteli Yaşlılık, Gençliğimize Attığımız Anlam Tohumlarında Saklı

yazar
Yaşlılık ve gençlik bir bütün. Yaşlılık, gençliğin devamıdır

Gelecekte keşke daha az stres yapsaydım dememek için bugün ne yapabilirsin? Güzel bir hayat yaşadığımızı söyleyebilmemiz için geçmişe çok az pişmanlıklarla bakabilmemiz gerekiyor. Geçmişten gelen heyecanımız yaşlılığımıza aynı canlılıkla akıyorsa hayatı bir bütün olarak mutlu yaşadığımızı söyleyebiliriz. Ancak yaşlılığımızı kötü yaşıyorsak, gençliğimizi gerçekte kötü değerlendirmişizdir. Hayatımızın tecrübe kazandığımız yılları başarılarla dolu olsa da ardından gelen … Devamını oku

Ben mi Değiştim Yoksa Hafızam Bana Oyun mu Oynuyor?

yazar
değişim, insan benliği

Kadere inanmamız, kontrol edemediğimiz bir değişimi yaşıyor olmamızdan kaynaklanıyor. Bizi önüne katıp sürükleyen doğada her şey başkalaşım içinde. Her şey geçici bir varoluşa sahip, çünkü madde sürekli dönüşüyor. Demir oksitleniyor, kıtalar kayıyor, su buharlaşıyor. Yediğimiz bir hayvan bize dönüşüyor, hücreler bölünüyor ve biz yaşlanıyoruz. Ancak biz, temelinde hareket olan doğanın parçası olmamıza rağmen, kendimizi değişmiyor … Devamını oku

Genç Bir Cumhuriyetin Çelişkileri: Korkularla Yüzleşerek Büyümek

yazar
Genç cumhuriyet

Türkiye Cumhuriyeti’nin hikayesini, Osmanlı’nın tarih sahnesinden çekilişi sonrasında bir yeniden doğuş olarak görmek mümkündür. Bu süreç, adeta bir kuluçka dönemi gibi, Türklerin kendini yenilemesi ve dönüşümü için gerekli zamanı kazanmasına olanak sağlamıştır. Türklerin tarihteki en belirgin özelliklerinden biri, değişen koşullara uyum sağlama yetenekleridir. XI. yüzyıldan itibaren Anadolu’ya yerleşmeye başlayan Türkler, her yeni coğrafyada kendilerini yeniden … Devamını oku

Geometri: Duyular Olmadan Kavramak

yazar
Soyut düşünen adam

Her şeyin bize gerçek göründüğü bir dünyada yaşadığımızı düşünüyoruz. Oysa duyu organlarımızla algıladığımız soyut bir dünyayı deneyimliyoruz. Her şeyin ışıktan oluştuğu bir uzayda duyularımızın izin verdiği kadarını kavrayabiliyoruz. Oysa gerçeğe, duyulara gerek kalmadan akıl yoluyla ulaşabiliriz. Kavramları, araya duyu organlarını koymadan, aracısız bir şekilde soyutlayabiliriz. Söz konusu soyutlukları kavramsal olarak zihnimizde yaratabiliriz. Kısacası geometriyle, anlamanın … Devamını oku