Kültür

Kültürü anlatmak isterseniz yaşadığınız toplumu betimlersiniz.

Herkes gibi sizde doğduğunuz yerin yaşam biçimi, düşünce yapısı ve geleneklerini taşırsınız. Sonrasında geçmişin size aktardığını yaşadıklarınızla harmanlayıp geleceğe aktarırsınız.

Mesela Anadolu’da yaşıyorsanız, sizden önce de birçok medeniyetin bu coğrafyada yaşamış olduğunu bilirsiniz. Bu topraklarda Sümerler, Hititler, Lidya gibi devletler var olmuştur. Felsefe’nin beşiği İyonya bu topraklara aittir. Dünyanın en önemli medeniyeti Mezopotamya, burada doğmuştur.

Burada yaşayanlar Mısır’dan, Çin’den ve Hint medeniyetlerinden etkilenmiştir. Bu bağlamda kültürünüzü tanımak, kültürlü olmak, geçmişi anlamak demektir.

Siz, daha bir çok uygarlığın bugünlere kadar gelen düşüncelerinin ve geleneklerinin sonucusunuz. Bu sebeple hayat biçiminiz ve düşünce yapınız sizden öncekilerin izini taşır. Sonuç olarak yaşadığınız kültür sizin kimliğinizdir.

Kültürlü insan, sahip olduğu değerlerin oluşmasında başka kültürlerin olduğunu kabul eder ve onu anlamak ister. Kadim zamanlardan gelen düşünceler ve duygular kendini müzikle, yazıyla ve resimle bugüne taşır. Sizde bunları dinleyerek, okuyarak ve görerek anlamaya çalışırsınız.

Bir müziği dinlediğinizde, kitap okuduğunuzda ya da bir temsil izlediğinizde başka kültürden biriyle konuşursunuz. Bu faaliyetinizin sonucunda farklı bir bakış açısı kazanır ve başka bir yolculuğa çıkarsınız. Böylece herkesin bakıp göremediğini yakalama başarısını gösterirsiniz.

Zihniniz genişledikçe bayağılıktan kurtulursunuz. Bunun sonucunda  yarattığınız zenginliğin sizden beklediği bir şey vardır. Bir ilerleme yaşamak için ince fikirlere, karşınızdakini dinlemeye ve anlamaya ihtiyacınız vardır. Bu anlamda anlama yetinizi sanatla, okuyarak ve tartışarak geliştirebilirsiniz. Bu, zihninizin bant genişliğini arttırır. 

İlerleme, düşünce üzerinden olur. Önce algılar ve hayal edersiniz. Hayal gücünüz zenginse algıladığınız nesneye daha fazla anlam katar sonuçta farklı şeyler üretirsiniz. Düşüncelerin gelişmesi kültürel faaliyetlerle olur. Nitelikli bir zenginlik ve kültür, birbirine paralel gelişir.

House of Dynamites- Bir Cephanelik Üzerine Yuva Kurabilir miyiz?

yazar
Nükleer füzeye yuva yapan kuş

Belirlenemeyen Cisim İnsanlık İçin Tüm Paradigmayı Nasıl Değiştirir? Kathryn Bigelow’un House of Dynamites filmi, bana Soğuk Savaş’ın teknolojiyle zenginleştirilmiş bir hâli gibi geldi. Üstelik, bugünkü düzenin, sahte kabadayılık üzerine kurulu o dönemin paradigmasından daha tehlikeli olduğunu gördüm. Film, türleri yok edecek bir nükleer savaşta, anahtarları çevirme yetkisinin hâlâ küçük bir odaya sıkıştığını gösteriyor. Benim için … Devamını oku

Hepimizin İçinde Bir Afrika Var (Bölüm 2)- Tüm Diller Afrikalı mı?

yazar
Afrika kıtası, dilin doğuşu

Önce Söz Vardı! Ve İlk Sözü Afrika Söyledi Afrika ile ilgili ilk yazımızda, ilk insanların bu kıtada evrildiğini ve insanlığın dünyaya buradan yayıldığını konuşmuştuk. Ancak bu fiziki göç sessiz olmamıştır. Atalarımız, bugün konuştuğumuz dillerin tohumunu da yanlarında taşıdılar. Bu anlamda Afrika’dan çıkışımız, bir beden göçünün ötesindedir. Atalarımızın bu cesur çıkışı, bize en büyük armağanı, dili … Devamını oku

Film Yıldızları Tutkulu Aşkları Nasıl Meşrulaştırır?

yazar
Sinema dünyası tutkulu aşkları meşrulaştırır.

Mükemmel Aşkları Neden Filmlerde Ararız? Hayatta hepimiz kusursuz aşkı ararız. Aradığımız aşkı bulduğumuza inansak da içimizde eksik kalan bir şeylerin varlığını hissederiz. Aşkın geçici olması, mükemmel aşkın varlığını imkansız kılar. Schopenhauer’in dediği gibi aşk bir yanılsama olunca, illüzyonlardan beslenen sinemanın da vazgeçemeyeceği aracı haline gelir. Perdedeki aşklar, bizi kendi gerçekliğimizden koparır ve belki de ömür … Devamını oku

Hepimizin İçinde Bir Afrika Var

yazar
İnsanlığın Afrika'dan çıkış hikayesi

Afrika’dan Çıkış Bir Irkın Değil, İnsanlığın Yolculuğuydu Afrika’nın Dünya medeniyetine hiçbir katkısı olmadığı görüşü, artık tarihin tozlu raflarında kalan politik bir önyargıdan ibaret. İnsanlığın kaderini etkileyen olayların çıkış noktasının Afrika olduğunu nesnel tarih ve bilim de destekliyor. Bir zamanlar, Afrika’nın Dünya tarihinde bir yeri olmadığını savunan Hegel’in tam tersine, bu kadim toprakların insanlık tarihindeki önemi … Devamını oku

Ezilenlerin Egemene Meydan Okuduğu Arena: Futbol

yazar
Futbolun politik gücü

Tarih, genellikle savaşların, bilimsel keşiflerin ve siyasi dehaların hikayeleriyle yazılır. Albert Einstein’ın görelilik teorisi, Winston Churchill’in II. Dünya Savaşı’ndaki liderliği veya Fatih Sultan Mehmet’in İstanbul’u fethi… Bunlar, dünyayı yeniden şekillendiren “büyük insanların” eserleridir. Ancak ne bir diploma ne de bir ünvan gerektiren, sadece üstün yetenek ve oyun zekasıyla inşa edilen bir tarih daha var: ayaklarıyla … Devamını oku

Futbol: Sahadaki Ayaklar, Toplumdaki Dönüşümler

yazar
Futbol, bir ayak oyunu ve toplumu dönüştüren güç

Spor branşları arasında en kitlesel ve popüler olan futbol, siyasi ve sosyal tüm olgularda merkezi bir rol oynar. Futbol, farklı kültürleri birbirine yaklaştırır, toplumun psikolojisini yansıtır ve insanlara güçlü bir kimlik kazandırır. Futbolun politika ile olan bu ayrılmaz bağı, siyasi ihtilaflardan cinsiyet ayrımcılığına, ülkelerin kredi skorunu yükseltmekten bağımsızlık ateşini yakmaya kadar birçok alanda tartışılmaz derecede … Devamını oku

Mission: Impossible/Görevimiz Tehlike: İnsanın Teknoloji Yolculuğunun Aynası

yazar
Mission: Impossible/Görevimiz Tehlike, İnsanın Teknolojideki yolculuğunun aynası

Bazı filmler zamanda adeta kristalleşirler. “Baba (Godfather)” gibi kült filmler geçmişin unutulmaz bir anıtı olarak anılarımızdan kolay kolay silinmezler. Onlar, kendi dönemlerinde zirveye ulaşıp o haliyle zamanda donarlar. Bazı filmlerin ise bir doğum tarihi vardır ve zamanla evrilirler. Zamanla öyle bir bütünleşirler ki, kuşaklar geçse de yaşamaya devam ederler. Mesela, ülkemizde “Görevimiz Tehlike“ adıyla bilinen … Devamını oku

Moby Dick: Hakikat Doğaya Uyumda mı, Tanrı’ya İsyanda mı?

yazar
Moby Dick ve Kaptan Ahab'ın savaşı. Parsi, beyaz balinaya yapışmış, Ahab'a kılavuzluk ediyor.

“Kötü bir kitap yazdım ve kendimi kuzu kadar lekesiz hissediyorum” Herman Melville, Nathaniel Hawthorne’ a mektubundan; 17 Kasım 1851 İnançlarımız, doğayı algılayışımızda merkezi bir rol oynar. Çevremizdeki nesnelere anlam yüklerken, dinlediğimiz hikâyeleri yorumlarken, zihnimiz onları kaçınılmaz olarak inancımızın süzgecinden geçirir. Bu durum, gerçekliği kendi imgelerimizle örtüşecek şekilde bükmemize yol açar.  Örneğin Herman Melville’in Moby Dick … Devamını oku

Gotama Buddha’nın 2500 Yıllık Işığı, Bugün Bize Ne Söylüyor?

yazar
Gotama Buddha, aydınlanmaya ulaşırken

“Bütün bileşik şeyler çürümeye mahkûmdur. Ciddiyetle çabalayın.” Buddha Tarihi gerçek ile efsaneyi birbirinden ayırmak gerekir. Her din, mucizeleri temel alsa da özünde gerçek bir kişi ve yaşanmışlıklar etrafında oluşur. Ancak efsanelerin arkasındaki gerçeğe ulaşmak zordur. Bir altın madeninin içinde çamur ve sudan başka birşey olmasa da gerçek o çamurun altındadır. Ona ulaşmanın zor olması, bu … Devamını oku

Tarih Gerçeğe Ne Kadar Yaklaşabilir?

yazar
Tarih tam gerçeğe ulaşamaz

Bu haftaki yazım Budizm üzerine olacaktı. Uzun zamandır Doğu maneviyatı üzerine yazmayı istiyordum. Hazırlıklarımı buna göre tamamladım ve Gotama Buddha‘yı anlatan bir giriş yazmaya başladım. Ancak girizgahı yaparken klavyem beni bambaşka bir yöne sürükledi. Tuşlara bastıkça yazının mucizelerle dolu bir hikayeye büründüğünü gördüm. Aslında inançlarımızı ve tarihi algılayışımızı derinden etkileyen temel bir soruya cevap aramadan, … Devamını oku

İsrail’in Kadim Stratejisi, Kral Davut’un Sapanı, Barışı da Getirir mi?

yazar
Kral Davut'un sapanı, en ileri teknoloji silahlardan daha etkili olabilir.

Hayat, hepimiz için sevinçler, hüzünler, kayıplar ve mücadelelerden oluşan bir döngü içinde yaşanır. Bu kısa ömrün içinde edindiğimiz her tecrübe, kişisel bilincimizi şekillendirir. Ancak bu, tek başına bize ait bir bilinç değildir. Yaşadığımız coğrafyanın ve atalarımızın bize bıraktığı ortak hafızanın bir devamıdır. Yarattığımız öznel bilinç, mensubu olduğumuz milletin ortak ruhunu ve tarihini zenginleştiren bireysel bir … Devamını oku

Emojiler: Yeni Alfabenin Habercileri

yazar
Emojiler, yeni alfabe

Gelişen teknoloji, yaşamı her boyutuyla yeni bir düzleme taşıyor. Tıpkı yakıtını tüketen yıldızın bir süpernovayla evrene saçılması ve yeni hayatlara zemin hazırlaması gibi, 21. yüzyıla girerken yaşadığımız dijital patlama da insanlığa yeni bir hayat vadediyor. Teknolojinin bu baş döndürücü hızı, beraberinde yeni kavramlar, değerler ve iletişim biçimleri getiriyor. İnsanlık, artık bu değişimi yalnız yaşamıyor; yapay zekâyla kurduğu ortaklık sayesinde kendi dijital hikâyesini yazıyor. … Devamını oku

Unutulmayanların Kitabı: Tutunamayanlar

yazar
Tutunamayanlar kitabında Turgut'un Olric'le yaptığı iç konuşma

Ben Oğuz Atay’ı ilk kez okuyorum Olric. Geç kaldınız efendimiz. Peki onu unuttuğum için bana kızmış mıdır? Hatırladığınız için size teşekkür ederdi… Tıpkı Selim’in, onu dirilten Turgut’a sessizce teşekkür ettiği gibi. Bu satırları okurken Atay’ın asla unutulmayacak bir yazar olduğunu anlıyorum. Çünkü bilinç zamanla değişirken, yalnızlık kalıcılığını koruyor. Ancak zaman ve bilincin karmaşık etkileşimini bazı yazarlar … Devamını oku

Siyahi Tarih Ayı: Siyahı Dinleyerek Dünyayı Anlamak

yazar
Siyahi Ay Tarihi, Afro Amerikalılar ve emek

İlişkilerimizi düzenleyen sosyal hayatı anlamak, taklit ettiği doğayı kavramaktan geçiyor. Peki, iki boyutlu düşünmekte bile zorlanan zihnimiz, belki de onlarca boyutu olan doğayı nasıl anlayabilir? Doğa, bunun cevabını kendi işleyişindeki zıtlıkların uyumuyla veriyor. Doğa, zıtlıkların uyumuyla var olur. Sıcak soğuğu, aydınlık karanlığı, barış savaşı anlamlı kılar. Tıpkı beyazın siyahla, siyahın beyazla tamamlandığı gibi. Bu evrensel … Devamını oku

Edebiyat Bana Ne Kazandırdı?

yazar
edebiyat okuyan zihni gelişmiş insan

Edebiyat, herkesin kendi dünyasında farklı yankılar uyandırsa da, hepimize ortak bir dil, ortak bir düşünme biçimi sunar. Edebiyat, dünyayı farklı perspektiflerden görmemize ve daha derin bir anlayışa sahip olmamıza yardımcı olur. Her kitap okuyuşumdan sonra beni sarmalayan manevi dünyamın daha da genişlediğini hissediyorum. Hepimizin ihtiyacı olan estetik fikir ve geniş bakış açısını edebiyat okuyarak kazandığımı … Devamını oku