Kişisel görüşler, düşünceler ve deneyimler. Her şeyin dönüştüğü bir çağda söyleyecek bir şeyim var.
Felsefe ve bilim birbirini besleyen iki alandır. Felsefe sorularını sorar ve bilim bu sorulara yanıt arar. Bilim, felsefenin sorularına yanıt ürettikçe felsefe yeni ufuklar açarak bu diyaloğu sonsuz bir döngüye dönüştürür.
Bu döngü sayesinde bir zamanlar anlama sınırımızın çok ötesindeki birçok soyut kavramı bugün bilim, elle tutulur hale getirdi. Zaman, bilinç ve evrenin başlangıcı gibi şu ana kadar çözemediğimiz sorunlar bugün bilimsel araştırmalara konu oluyor.
Ancak insan zihni hiçbir zaman engel kabul etmez. Bu anlamda zihnimiz soru sormaya devam eder ve bilinmeyeni bilme arzusu hiçbir zaman bitmez.
Her iki alan arasındaki boşluk sayesinde insan bilgi üretir ve köklü paradigma değişiklilikleriyle zihinsel devrimler gerçekleşir. Her ikisi arasındaki boşluk, gelişmenin hiç durmaması adına hep olmalıdır.
Varlık nedir?
Biz neden varız?
Beni hareket ettiren güç nedir?
Bu sorular sadece kendimizi değil, evreni anlama çabamızın da temelini oluşturur.
Bu kadar basit soruları kendimize sorarak bugün evrenin diğer ucunu hayal ederiz. Önce kendimizi tanırız ve bilinmezin nasıl olabileceğini hissetmeye çalışırız.
Bu dünyayı algılamam ve keşfetmem için bana verilen beden, duyularımın ötesindeki gerçekliği anlamam için bir araçtır. Bu durum beni benzersiz yapar çünkü deneyimlerim bilincimi şekillendirir. Sonuçta benim yaşadığım deneyimi bir başkasının yaşaması imkansızdır.
İki alan arasındaki gerilim bu yüzden verimlidir. Bugün biyoloji, fizik, kozmoloji, sosyoloji ve tarih gibi birçok bilim dalı bu diyalogun sonucudur. Bunların alt dalları ile beraber birçok disiplin, her iki alan arasındaki bu iletişim sayesinde ortaya çıkar.
Beyin hakkında düşünmenin en iyi yolu nedir? Onu tanımlayarak bir fikir sahibi olabiliriz. Örneğin, her şeyin birbirine bağlı olduğu ve tüm vücut fonksiyonlarımızı düzenleyen karmaşık bir yapıdır diyebiliriz. Biraz detaylandırmak istersek, 1,4 kg ağırlığında, göz gözü görmez bir karanlığın içinde, voltaj tepeciklerinin oluşturduğu mavi bir karmaşa olarak da tanımlayabiliriz. Hatta davranışları açıklamaya gelince iş daha … Devamını oku
Yapay zekayı tanımlamak, yaşamı tanımlamak kadar zor bir olay. Soru basit fakat cevabı karmaşık ve ucu açık. Hayatı ne kadar tanımlamak istesek de bir bakteriyle başlayan yaşam hakkında bildiklerimiz, yapay zekada olduğu gibi en sonunda bir karanlığa çıkar. Her başlangıcın içinde biraz karanlık vardır. 1950’de Alan Turing, bir makinenin düşünebileceğini söylediğinde bu fikir onda bir … Devamını oku
Buz, hayatı saklayan, onu esirgeyen ve yaşamın yeniden doğması için onu geleceğe taşıyan bir yapıdır. Bir embriyonu dondurup genetiğimizi nasıl saklarsak, doğa da kendi DNA’sını buz tabakalarının içinde korur. Hayat, her yeni buzul çağı döneminde buzun içine sıkışır. Yer kürede gezen buzullar ve karaların hareketleri, yaşamı başka yerlere taşır. Böylece milyonlarca yıldır tropikal kuşakta yaşayan … Devamını oku
4,5 milyar yaşındaki dünyada, egemenliği 165 milyon yıl süren türler oldu. Ancak bir asteroidin dünyaya çarpması, bizim türümüzün de dahil olduğu memelilerin dönemini başlattı. Bu kadar yaşlı dünyamızda, bizim 300 bin yılda geldiğimiz nokta tek kelimeyle olağanüstü. Böyle bir hızlı girişe Tanrı’nın da şaşırıyor olması lazım. 300 bin yılda ürettiğimiz bilgiyle artık bir makineyi konuşturabiliyoruz. … Devamını oku
Zaman, sonsuz sayıda ardışık anın birleşmesinden meydana gelir. Geçmişten gelip şimdiyi atlayarak geleceğe uzanır. Tanımı, Tanrı gibi insanın sezgilerine bırakılan bir şeydir. Biz, şimdiyi yaşadığımızı düşünürüz ama an itibariyle geçmişi yaşarız. Bu anlamda şimdiyi yaşamak, bir gölgeyi kovalamak gibidir. Zamandan daha eski bir şey bilmiyoruz. Hatırlamadığımız bir zamanın içinden gelerek ölümlü bir hayata doğarız. Zaman, … Devamını oku
Teknoloji geliştikçe kuantum dünyaya olan yolculuğumuz hızlanarak devam ediyor. Gözümüzle gördüğümüz maddi dünyanın altında nasıl bir gerçeklik olduğunu daha iyi anlayabiliyoruz. Gittikçe minyatürleşen bir dünyada Moore Yasası geçerliliğini kaybediyor çünkü doğanın matematiğini kullanmaya başlıyoruz. Bu anlamda kozmik anlayışımızın giderek arttığı kuantum çağa giriyoruz. Yaşadığımız dünya bize gerçek görünür ama bunun bir de görünmeyen tarafı vardır. … Devamını oku
Bilinçli olmak zor bir iştir ve öyle olmak için çok çaba harcamamız gerekir. Uyurken bilincimiz yerinde olmaz ama uyandıktan sonra da günün çok az kısmını bilinçli geçiririz. Bir şeye uzun süre dikkatimizi veremeyiz çünkü aklımızdan sürekli başka düşünceler geçer. Bu sebeple tam bilinçli olduğumuz söylenemez ama bir robotun bir şeye günlerce odaklanma yeteneği vardır. Yapay … Devamını oku
Sevdiğimiz birini düşündüğümüzde ya da onu gördüğümüzde içimizde nasıl iyi şeyler uyanırsa yıldızlara baktığımızda da benzer duyguları yaşarız. Mesela çocuğumuza baktığımız zaman içimizde güzel şeyler uyanır çünkü bizim bir parçamızdır. Gökyüzüne baktığımız zaman bizden bir parça taşıyan yıldızlar da bizde romantik duygular uyandırır. Yıldızları bir insan gibi hayal eder ve bize göz kırptığını düşünürüz. Yıldızlar, … Devamını oku
Bilim, olayları anlama çabası sayesinde gizemli görüneni ortaya çıkarmaya devam ediyor. Tarihte bilimin önüne engeller çıksa da insandaki bilme arzusu onun cesaretini hiçbir zaman kıramadı. İnsanın bilmeye karşı duyduğu susuzluk, merakını köreltmemiş ve bilinmeyeni çözdükçe ilerlemeyi de sürekli hale getirmiştir. Bazı bilim insanları, kendilerinden sonra da bilimin bu yoldan ayrılmaması için vakıflar kurmuştur. Bu bilim … Devamını oku
Sayılar bütün fenomenleri ifade ediyor dersek yanılmış mı oluruz? Mesela bir insanı çok ahlaklı olarak tanımlarsak onun iyi niteliğini belirtmiş oluruz. Ancak”çok” kelimesi ile niteliğin de derecesini yükseltiriz. Ahlak gibi soyut bir kavrama nicelik ekleriz. Hatta bazen durumun şiddetini arttırmak istediğimizde tekliği ifade eden “mükemmel” kelimesini kullanırız. Neredeyse anlatmak istediğimiz her şeye sayısal bir anlam … Devamını oku
Bir zamanlar bilim kurgu olan dünyadan ayrılma süreci Ay’da ilk kozmik istasyon kurma çalışmalarıyla başladı. Ay’da kuracağımız istasyonla Mars’ta koloni kurmamız daha da kolaylaşacak.
Yaşadığımız her anda kendimizle sohbet ederiz. Canlı bir zihin hayatı, yaptığımız iç monolog sayesinde olur.
Karşılaştığımız zorlukları, istediğimiz hayatı kurabilmek için birer fırsat olarak görmeliyiz.
Zaman, aktığını bizdeki değişimle belli eder. Geleceğimiz, değişimi algılama biçimine göre şekillenir.