Mastodon

Kapitalizm ve Onu Korkutan Yeni Dijital Düzen

Endişeli adam, dijital düzen

Bugün dijital devrimle hepimiz dönüşüyoruz. Bu dönüşümden her kurum olduğu kadar yaşadığımız iktisadi düzen de etkileniyor. Bir zamanlar her şey kapitalizmin planladığı şekilde gerçekleşirken sanki o da teknoloji devrimiyle biraz seyirci durumuna düşüyor. Yarattığı dijital dünya onun kontrolünden çıkıyor. Artık algoritmalar onun yerine karar vermeye başlıyor. Peki kapitalizmin yeni düzende yeri ne olacak? Bu yazıda … Devamını oku

Kütleçekimi: Evrenin Görünmez Mimarı ve Karadeliklerin Sırrı

Kütleçekimi ve karadelikler

Evrende her şey düşme eğilimindedir. Bu eğilimin sebebi olan kütleçekiminin aynı zamanda zarif bir dengeleyici tarafı da vardır. Onu, sadece ayaklarımızı yere bastıran bir kuvvet olarak düşünmek yanlış olur. Kütleçekimi aynı zamanda galaksileri birleştiren, hissettiğimiz ama göremediğimiz evrensel bir güçtür. Yıldızların doğumundan gezegenlerin dansına kadar her şeyin mimarıdır. Belki de en büyük mucizesi, varlığımızı borçlu … Devamını oku

Kaliteli Yaşlılık, Gençliğimize Attığımız Anlam Tohumlarında Saklı

Yaşlılık ve gençlik bir bütün. Yaşlılık, gençliğin devamıdır

Gelecekte keşke daha az stres yapsaydım dememek için bugün ne yapabilirsin? Güzel bir hayat yaşadığımızı söyleyebilmemiz için geçmişe çok az pişmanlıklarla bakabilmemiz gerekiyor. Geçmişten gelen heyecanımız yaşlılığımıza aynı canlılıkla akıyorsa hayatı bir bütün olarak mutlu yaşadığımızı söyleyebiliriz. Ancak yaşlılığımızı kötü yaşıyorsak, gençliğimizi gerçekte kötü değerlendirmişizdir. Hayatımızın tecrübe kazandığımız yılları başarılarla dolu olsa da ardından gelen … Devamını oku

Genç Bir Cumhuriyetin Çelişkileri: Korkularla Yüzleşerek Büyümek

Genç cumhuriyet

Türkiye Cumhuriyeti’nin hikayesini, Osmanlı’nın tarih sahnesinden çekilişi sonrasında bir yeniden doğuş olarak görmek mümkündür. Bu süreç, adeta bir kuluçka dönemi gibi, Türklerin kendini yenilemesi ve dönüşümü için gerekli zamanı kazanmasına olanak sağlamıştır. Türklerin tarihteki en belirgin özelliklerinden biri, değişen koşullara uyum sağlama yetenekleridir. XI. yüzyıldan itibaren Anadolu’ya yerleşmeye başlayan Türkler, her yeni coğrafyada kendilerini yeniden … Devamını oku

Rüyalarımız Bize Bir Şeyler Anlatmak İstiyor

Rüya gören kadın

Rüyaları, içimizde farkında olmadığımız bir yerden bize ulaşan bir haberci gibi düşünmüşümdür hep. Antik çağda Tanrılar arasında mesajları ileten Hermes’in günümüzdeki haline benzetirim. Belki de rüyalar, köklerimizden kopmamamız için doğanın içimize koyduğu bir iletişim yöntemidir. Her zaman merak ettiğimiz hayatın anlamını bize şifrelerle anlatıyor olabilir. Belki de yaşadığımız hayat, kimin olduğunu bilmediğimiz bir başkasının rüyasıdır. … Devamını oku

Yaşam, En Değerli Şey

Yaşam, mucize ve karmaşıklık

“Yaşamak şakaya gelmez, büyük bir ciddiyetle yaşayacaksın                        bir sincap gibi mesela, yani, yaşamanın dışında ve ötesinde hiçbir şey beklemeden,                        yani bütün işin gücün yaşamak olacak.” Nazım Hikmet Çok karmaşık bir düzenin hatasız işlemesi bizi büyüler. Bir arının yaptığı altıgen peteklerin aynı boyutlarda olması, kolektif bir zekanın ürünüdür. O mimariyi bir hesap yapmadan tasarlayabilen … Devamını oku

Başarı: Tekrar mı, Devrim mi?

Başarı, karanlığın ardından gelir.

Hayatımızın nihai amacı mutluluğu yakalamaktır. Mutluluk, yaptığımız tüm eylemlerin, koyduğumuz hedeflerin ana motivasyonudur diyebiliriz. Mutlu olmak için para kazanırız mesela. Mutlu bir hayatımız olsun diye bir aile kurarız. Kendimizi iyi hissetmek için başkalarına yardım ettiğimizde veya hayatımıza anlam katacak bir şey öğrendiğimizde de mutlu oluruz. Yeni bir yetenek; örneğin bir yabancı dil öğrendiğimizde kendimizi mutlu … Devamını oku

İnternet: Bir Tehdit Algısıyla Başlayan Devrim

İnternetin tarihi

Yazıyı Zihin Karmaşası’nda dinleyin İnternet gibi bir teknolojiyi yaratmamıza sebep olan nedir? Bugün hayatımızı şekillendiren, sonradan devrime dönüşen teknolojileri üretmemize hangi saikler sebep oluyor? Bunu daha iyi anlamak için konuya biraz insandan konuşarak başlayalım. Onu motive eden hayallerden, tutkulardan ve korkulardan kısaca bahsedelim. İnternet soğuk savaşta bir tehdit algısıyla başlayan bir düşünce devrimidir aslında. Bizim … Devamını oku

Cinsiyet Eşitliğine Her İki Cins de Hazır mı?

kadın ve erkek geleceğe umutla bakıyor

Bugün hayatı algılayışımızın temelinde erkek bakış açısı yatar. Onun önyargılarının, değerlerinin ve yorumlarının hayatımızı biçimlendirdiği yasalarla yönetiliriz. Bu, asırlarca her iki cinsiyete empoze edilen, aklın işlevselliğine hakim olan ve sonucunda hayatımıza yön veren propagandanın sonucudur. Zamanla referans noktamız bize empoze edilen propaganda olmuştur. Öyle ki, bugün yaşadığımız düzenin dışında farklı bir yapıyı düşünemeyiz. Oysa teknolojinin … Devamını oku

Don Kişot: Hayatı Bitirmeden Önce Okunması Gereken Bir Kitap

Don Kişot ve Sancho Panza

Hayatın anlamını onu deneyimleyerek kavrarız. Acılarımız ve sevinçlerimiz bize özgüdür ve yaşadıklarımızdan hayatımızı anlamlı kılan öznel sonuçlar çıkarırız. Bunun yanında başkalarının deneyimleri de bize yol gösterir. Bu, tanıdığımız biri olabileceği gibi bir roman kahramanı da olabilir. Edebiyat, hayatımızda benzerleriyle karşılaşabileceğimiz insanların tecrübelerini bize aktarır. Klasik eserler, yaşadığımız sürece eskimeyen ve güncelliğini koruyan değerleri bize hatırlatmaya … Devamını oku

Sürdürülebilirlik: Doğaya Daha Geniş Bir Bakış Açısıyla Bakmak

Ağaçlar ve rüzgar gülü, doğa ve sürdürülebilirlik

Not: 05 Mayıs 2024 tarihinde bu sitede İngilizce yayımlanan yazının Türkçe çevirisidir. Orijinal versiyona buradan ulaşabilirsiniz. Sürdürülebilirlik kavramıyla aklımıza genelde iklim gelir. Oysa doğayı tahrip ettikçe, iklim krizini derinleştiren yeni sorunlar yaratıyoruz. Öyle ki, iklim sorununu çözmek, onun sebep olduğu diğer sorunların çözümüne bağlı kalıyor. İklim sorununun yol açtığı diğer sorunları çözmek için enerjimizi harcadıkça … Devamını oku

Yeni Dünya Düzeni, Bir Soğuk Savaşa Daha İzin Vermiyor.

Nükleer savaş düğmesine basmaya çok yakınız

Bugün dünyadaki siyasi ortam hiç olmadığı kadar gergin. Üstelik yaşadığımız bu gerginlik, soğuk savaş zamanında yaşadığımızdan daha tehlikeli. Bunun sebebi, nükleer silaha sahip olan ülkelerin çoğalması. Üstelik eldeki nükleer başlıklar eskisinden çok daha güçlü. Nükleer silahların dağılımını denetleyen BM’nin etkisini kaybetmesi de bir nükleer savaş tehlikesini masada tutuyor. Soğuk savaşın bitmesiyle BM, nükleer silahlanmayı engelleyecek … Devamını oku

Yapay zeka: İnsanın Tanrı’yla Mücadelesinde Şimdilik Son Nokta

Tanrı ve insanın bilek güreşi

4,5 milyar yaşındaki dünyada, egemenliği 165 milyon yıl süren türler oldu. Ancak bir asteroidin dünyaya çarpması, bizim türümüzün de dahil olduğu memelilerin dönemini başlattı. Bu kadar yaşlı dünyamızda, bizim 300 bin yılda geldiğimiz nokta tek kelimeyle olağanüstü. Böyle bir hızlı girişe Tanrı’nın da şaşırıyor olması lazım. 300 bin yılda ürettiğimiz bilgiyle artık bir makineyi konuşturabiliyoruz. … Devamını oku

Mafya’dan Siber Mafya’ya

Takım elbiseli mafya üyeleri, dijitalleşiyor.

Teknoloji, yaşadığımız dünyayı dönüştürürken, onu her yönüyle dönüştürüyor. Yeni çağ, düzenin açıklarından beslenen organize suç örgütleri için de yeni fırsatlar yaratıyor. Öylesine ki çevrimiçi suç olgusu, yüzyılın başında World Wide Web’in yükselişe geçmesiyle bir patlama yaşadı. Bugün yer altı dünyası yeni bir biçim kazanıyor. Siber kartellerin ortaya çıkmasıyla siber mafya ve dijital mafya kavramlarıyla tanışıyoruz. … Devamını oku

Teknolojinin evrimi, bizi eşitsizliğin olmadığı bir dünyaya taşıyabilir.

insan-makine satrancı

Teknoloji üreten ve ona hakim olan, eşitsizlikteki dengeyi her zaman kendi lehine çevirmeyi başarmış. Mesela insan, teknoloji üreterek diğer türler üzerinde egemenlik kurmuştur. Aynı şekilde teknoloji, ülkeler arası olduğu kadar cinsiyetler arasında da eşitsizliğin belirleyicisi olmuş. Bugün zaman, kadınlar lehine aksa da değişim belirsizliğini koruyor. Sonuçta hâlâ bir erkek dünyasında yaşıyoruz. Kadınlar ne kadar eşit … Devamını oku